Hieronder vallen het sloeproeien (roeien naar herstel), Phoenix (prikkelarme werkomgeving om te re-integreren), recovery (groepsprogramma’s vanuit maatwerk) en het buddyprogramma (vanuit begrip en compassie steun bieden).

Jan vertelt over zijn initiatieven van de afgelopen jaren. Alles is ooit begonnen met een idee en vanuit passie en betrokkenheid zijn er zaadjes gepland, is er samengewerkt en breiden de projecten zich langzamerhand uit over overige politie-eenheden in Nederland. Er is dus behoefte aan dit soort initiatieven en de resultaten laten zien dat het werkt.

Geüniformeerden en “het stille verdriet”

Ik merk sowieso dat er onder de beroepsgroep van geüniformeerden een cultuuromslag gaande is. Dat wordt al langer geroepen, maar ik ben meer van “geen woorden maar daden”. Jan en zijn collega’s hebben dit daadwerkelijk vormgegeven in de praktijk.

Omdat er vaak veel schaamte, schuldgevoel en onbegrip speelt noem ik de klachten en bijbehorende pijn van mentale overbelasting ook wel “het stille verdriet.” Helemaal in beroepsgroepen, waar verwacht wordt dat je wel tegen een stootje kan, is het soms lastig dit te herkennen en erkennen. Zowel voor zichzelf als de door de omgeving.

Projecten zoals deze helpen om klachten vanuit mentale overbelasting bespreekbaar te maken. De aanpak is zoals Jan het ook aangaf geen therapie, maar werkt wel therapeutisch.

Waarom werkt het

Hoewel het project niet gestart is vanuit een therapeutisch oogpunt, ben ik wel gaan nadenken waarom dit zo goed blijkt te werken voor de medewerkers met PTSS of burn-out.

Dat sporten gezond is weten we allemaal. Maar kijkend naar het sporten en de saamhorigheid in deze projecten, dan levert dat talrijke positieve psychische effecten op.

Dat heeft onder anderen te maken met de diverse neurotransmitters waaronder dopamine, serotonine, endorfine en oxytocine. Een korte toelichting:

Dopamine; de beloningsmolecuul

Stress zorgt voor een drastische daling van het dopaminegehalte. Door een langdurig tekort is het steeds moeilijker om een gevoel van geluk of welzijn te ervaren. Men is uitgeblust, depressief en de drang om stimulerende middelen te gaan gebruiken ligt op de loer.

Lichaamsbeweging verhoogt het gehalte aan dopamine. Men kan weer blijdschap en genot ervaren, het houdt gemotiveerd en het helpt de aandacht ergens bij te houden. Dopamine motiveert om in actie te komen en doelen te halen en geeft vervolgens een heerlijk gevoel als dat doel of die behoefte is vervuld. Precies dat wat wordt gestimuleerd in dit project.

Serotonine; het zelfvertrouwen-molecuul

Een tekort aan serotonine is te zien op momenten dat we ons onbelangrijk voelen, depressief zijn, eenzaam of agressief. Je kunt dus zeggen bij al die emoties die een onrustig gevoel geven.

Lichaamsbeweging verhoogt het gehalte aan serotonine wat weer van belang is voor het humeur, zelfvertrouwen en impulscontrole. Serotonine helpt dus een goed gevoel te krijgen en reguleert ook het dag en nacht ritme en de eetlust. Het serotonine gehalte stijgt ook wanneer we elkaar positieve feedback geven, een compliment of een bevestiging.

Endorfine; de grootste geluksboodschapper

Bij een gebrek aan endorfine kan men zich angstig voelen, moeilijk in slaap komen, een slecht humeur hebben of zelfs depressief worden. Een tekort aan serotonine ontstaat bij langdurige spanning en stress.

Lichaamsbeweging, zoals het sloeproeien, zorgt in eerste instantie voor een belasting van het lichaam waardoor er een pijnprikkel naar de hersenen gaat. Juist deze pijnprikkel zorgt voor de aanmaak van endorfine. Na verloop van tijd verdwijnt de pijn en ontstaat er een goed gevoel. Endorfine zorgt ervoor dat men minder gevoelig is voor pijn, het verhoogd de weerstand en vermindert angstgevoelens.

Oxytocine; het knuffelhormoon

Bij de diverse projecten binnen De Blauwe Haven Rotterdam, gaat het voornamelijk om “met elkaar en voor elkaar”. Bij plezierig contact met de ander wordt oxytocine aangemaakt, ook wel het knuffelhormoon genoemd. Zowel bij aankijken, aanraken en knuffelen wordt het aangemaakt in de hypothalamus. Oxytocine kan de verhoogde angstrespons verminderen.

Deze mix van hormonen / neurotransmitters zijn dus nauw betrokken bij het welbevinden en laten die nou net opgekrikt worden door deelname aan de verschillende projecten.

Jouw taal

Voor mij was het mooi te horen wat, naast behandeling en therapeutische interventies ten aanzien van PTSS en burn-out, nog meer een bijdrage kan leveren in het herstel.

Het verbonden voelen met anderen is misschien wel de meest essentiële factor.

Want wat is er mooier dan met collega’s, die jóuw taal spreken, weten wat er op jóuw netvlies staat, wat jíj hebt moeten incasseren, te mogen werken aan mentaal en fysiek herstel.

Ik eindig met de tekst die op mijn laatste dia staat van de training Bedrijfsopvangteams die ik geef:

“Waarom moeilijk doen als het sámen kan”